İLK OKUL ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK HİJYEN EĞİTİMİ

İLK OKUL ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK HİJYEN EĞİTİMİ

  1. Hijyen ile İlgili Genel Bilgiler

              1.1.Kuramsal Bilgiler

              1.2.Hijyenik Uygulamaları Etkileyen Faktörler

                       1.2.1.Beden İmajı
                       1.2.2.Bilgi Düzeyi
                       1.2.3.Bireysel Tercihler
                       1.2.4. Sosyoekonomik ve kültürel durum

İLK OKUL ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK HİJYEN EĞİTİMİ

  1. Hijyen ile İlgili Genel Bilgiler

1.1.Kuramsal Bilgiler

Türk Dil Kurumu (TDK) hijyeni ‘’sağlık bilgisi’’, ‘’sağlık koruma, hıfzıssıhha’’ ve ‘’sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan temizlik önlemlerinin tümü’’ olarak tanımlamıştır.

Hijyen, sağlığa zarar verebilecek çevrelerden kaçınmak için alınan önlemler dizisidir.

Hijyen sağlığın korunması, geliştirilmesi ve yaşamın iyi kalitede uzun süre devamı için sağlıkla ilgili bilgileri sentez şeklinde uygulayan bir bilim kompleksidir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), gelişmekte olan ülkelerde yaşam boyu hastalık yükü sıralamasında hijyen yetersizliğinin 3. sırada olduğunu bildirmiştir Yapılan çalışmalarda dünyada en çok ölüme neden olan enfeksiyon hastalıklarının, kişisel hijyen ve el yıkama alışkanlıklarının kazandırılması ile azaltılabileceği söylenmektedir.

Sağlığın temelini oluşturması ve tüm toplumu ilgilendirmesi sebebiyle kişisel hijyen, en önemli hijyen başlığıdır.

Kişisel hijyen; sağlığın birey tarafından korunması ve sürdürülmesi için yapılan kişisel bakım ve temizlik uygulamaları şeklinde ifade edilir. Kişisel bakım, sağlık ve iyilik halinin devamı için bireyin kendisi tarafından başlatılan ve sürdürülen uygulamalardır.

Kişisel hijyen ve bakım; “öz bakım” uygulamalarını kapsamakta ve sağlığın korunup sürdürülebilmesi için bireyin sabah uyandıktan akşam yatana kadar yapması gereken bakım davranışlarını içermektedir. Aynı doğrultuda kişisel hijyen; bireyin kalıtsal, fizyolojik, spiritüel, anatomik özellikleri gibi doğuştan meydana gelen nitelikleriyle sonradan kazanarak geliştirdiği kültürel özellikleri, yetenekleri, temizlik, beslenme alışkanlıkları gibi şahsi özelliklerin bir bütünüdür.

Kişisel hijyen uygulamaları bireyden bireye farklılık göstermektedir. Kişisel bakım uygulamalarının sıklığı ve uygulanma şekli, kişisel hijyeni bireye özgü hale getirmektedir. Kişinin inançları, alışkanlıkları, değerleri gibi özellikler doğrultusunda kişisel hijyen uygulamaları şekil almaktadır. Kültürel, ailesel, sosyoekonomik faktörler ile kişinin sağlık bilgisi, gereksinim ve düşünceleri kişisel hijyen davranışlarını etkilemektedir

1.2.Hijyenik Uygulamaları Etkileyen Faktörler

Kişilerin hijyen uygulamaları çeşitli faktörlerden etkilenmektedir. Kişisel hijyen davranışlarını etkileyen faktörler;

  • Beden imajı
  • Bilgi düzeyi
  • Bireysel tercihler
  • Sosyoekonomik ve kültürel durum şeklinde sıralanabilir.

1.2.1.Beden İmajı

Beden imajı, vücudumuzun şekli, nasıl göründüğümüz hakkındaki algılarımızdır ve yaşama bakış açımızı etkilemektedir. İlköğretim çağındaki çocuk ailesi ya da okul tarafından yeterli bir hijyen eğitimi almamışsa, ayağının kokması ve saçının kirlenmesi gibi hijyenik ihtiyaçların farkına varmayabilir. Bireyin beden algısı olumlu ise kişi uyguladığı kişisel hijyen davranışlarını sürdürür. Örneğin birey kendisini temiz ve bakımlı olarak algılıyorsa, bu görünüşünü devam ettirmek için çaba gösterir.

1.2.2.Bilgi Düzeyi

Kişinin hijyene yönelik bilgi düzeyi, hijyenik uygulama davranışlarını doğrudan etkilemektedir. Bireyin hijyen bilgisi temiz görünümün önemi hakkındaki farkındalığını, hijyen uygulamalarını ve çeşitli hijyenik yöntemlerini etkiler. Bu nedenle çocukluk çağından itibaren planlı bir kişisel hijyen eğitimi verilmelidir.

1.2.3.Bireysel Tercihler

Bireysel tercihler hijyen uygulamasında kullanılan araç gereç (örneğin kağıt havlu, su, sabun vb.), uygulama zamanı, sıklığı ve şeklini etkilemektedir. Bireysel tercihler kişinin hijyen uygulamasını olumsuz etkileyecek bir güce sahipse, kişiye hijyen alışkanlıklarını değiştirecek yönde eğitim verilmelidir. Planlı sağlık eğitimi ile hijyenik uygulamaları sağlıklı uygulama ve yöntem davranışlarının kazanması sağlanmalıdır.

1.2.4. Sosyoekonomik ve kültürel durum

Bireyin içerisinde bulunduğu toplum, hijyen uygulamaları üzerinde etkiye sahiptir. Bireyler genellikle ailesinden öğrendiği hijyen uygulamalarını yaşam boyu sürdürmektedir. Ailenin hijyen özelliklerini ise içinde yaşadıkları toplumun kültürel özellikleri etkilemektedir. Bu sebeple bireye çocuk yaşlardan itibaren diğer sağlık eğitimleri ile etkin bir hijyen eğitimi verilmelidir. Ayrıca bu eğitimlerle birlikte çocuğun ailesinden öğrendiği eksik ya da yanlış uygulama ve alışkanlıklar, doğrusu ile değiştirilmelidir. Aileyi sosyoekonomik yönden ele alacak olursak; yaşanılan evin fiziki yapısı (sıcak su imkanı, tuvaletlerin gider durumu), ailedeki birey sayısı ve ekonomik durum (hijyenik malzemelerini alım gücü) ailedeki hijyen davranışlarını doğrudan etkilemektedir.

              Kaynak;

              Tuğçe Ertürk, Yüksek Lisans Tezi Sakarya Üniversitesi, Eylül-2020


Yayımlandı

kategorisi

yazarı:

Etiketler:

Yorumlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Paylaşacağın Bir Şey Mi Var?